Phát triển sâm Ngọc Linh huyện Nam Trà My, Quảng Nam

Sâm Ngọc Linh là cây thuốc có giá trị kinh tế cao giá trị và đã được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nay là Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tặng cho hai từ ”Quốc bảo”. Sự phát triển sâm Ngọc Linh đã giúp rất nhiều hộ gia đình ở huyện miền núi Nam Trà My, Quảng Nam thoát nghèo, thậm chí nhiều hộ gia đình trở thành tỷ phú chỉ trong 4 năm. 

1. Giá trị kinh tế của sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh là loại sâm quý chỉ có ở vùng núi Ngọc Linh thuộc tỉnh Kon Tum và tỉnh Quảng Nam. Sâm Ngọc Linh là loại nhân sâm thứ 20 được tìm thấy trên thế giới. Theo các kết quả nghiên cứu sâm Ngọc Linh chứa 26 hợp chất saponin có cấu trúc hóa học đã biết và 26 saponin có cấu trúc mới không có trong các loại sâm khác. Có thể khẳng định sâm Ngọc Linh là một trong những loại sâm có hàm lượng saponin nhiều nhất, tốt nhất so với các loại sâm hiện nay trên thế giới.

Do tính đặc hữu và giá trị kinh tế to lớn, hiện nay sâm Ngọc Linh đã được tỉnh Kon Tum và Quảng Nam xác định là một trong những sản phẩm chủ lực cần được bảo tồn, phát triển. Hội nghị về đầu tư phát triển sâm Ngọc Linh và các dược liệu khác diễn ra ngày 06-9-2018 tại Kon Tum, Chính phủ Viết Nam xác định là sản phẩm Quốc gia, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ nhiệm vụ phát triển ngành dược liệu, ngành thực phẩm chức năng dựa trên việc phát huy các giá trị tinh hoa mà trời đất đã ban tặng và xem sâm Ngọc Linh là “quốc bảo của Việt Nam”, là “quốc kế dân sinh”, “niềm tự hào của dân tộc”.

2. Sâm Ngọc Linh – Cây làm giàu

Hiện trên toàn xã Trà Linh có khoảng 70 héc ta vườn sâm do nhân dân phát triển. Cùng với đó, tỉnh Quảng Nam và huyện Nam Trà My cũng đã thành lập 2 Trạm dược liệu ngay tại Thôn 2 xã Trà Linh với mục đích bảo tồn nguồn giống để cung ứng kịp thời nhu cầu phát triển sâm Ngọc Linh tại địa phương. Qua tổ chức di thực từ tự nhiên vào vườn cho thấy, mỗi cây sâm giống có giá chừng 25 nghìn đồng, sau khi đưa vào trồng từ 5 năm trở đi là có thể thu hoạch củ. Hiện ở Trà Linh, một ký sâm loại 10 củ trị giá khoảng 35 triệu đồng, loại 2 đến 3 củ có giá khoảng 25 đến 27 triệu đồng/kg. Không những cho củ có giá trị kinh tế rất cao mà sâm Ngọc Linh còn cho lá với giá bán giao động khoảng 1 triệu đồng/ký và cho hạt để nhân cây giống. Tính ra cây sâm Ngọc Linh đem lại hiệu quả kinh tế gấp trăm lần các loại cây khác như keo, quế… phát triển sâm Ngọc Linh

Theo thống kê, hiện ở xã Trà Linh có rất nhiều hộ gia đình đã làm giàu rất nhanh và bền vững từ việc phát triển sâm Ngọc Linh. Trong đó có hơn chục hộ Xê Đăng đang nắm trong tay hàng chục tỉ đồng từ việc phát triển sâm như ông Hồ Văn Du, Nguyễn Văn Lượng, Hồ Văn Hình… Kinh nghiệm cho thấy, ở Trà Linh gia đình nào chú tâm trồng và phát triển sâm Ngọc Linh thì không còn nghèo đói. Loại sâm này cũng rất dễ trồng và chăm sóc. Người Xê Đăng sau khi ươm giống, lập vườn theo luống rồi đưa sâm vào trồng kết hợp bón mùn cây mục để sâm nhanh phát triển. Tiếp đó lập hàng rào và chốt canh giữ khỏi thú rừng phá hoại. Hiện tại nhu cầu tiêu thụ sâm Ngọc Linh trong nước luôn ở mức cao, nguồn cung không đáp ứng đủ nhu cầu do số lượng sâm còn hạn chế.

Sâm Ngọc Linh được ví như cây “làm giàu” giữa đại ngàn, nhờ giá trị kinh tế cao nên một số hộ dân của Nam Trà My, đặc biệt tại xã Trà Linh, Trà Nam, Trà Cang đã thoát nghèo, cuộc sống khá sung túc.

3. Định hướng lâu dài để phát triển sâm Ngọc Linh

Để cây dược liệu trở thành cây thoát nghèo thật sự cho người dân miền núi thì khâu thị trường tiêu thụ rất quan trọng; công dụng từ cây dược liệu phải được khai thác triệt để, tạo sự hấp dẫn đối với thị trường. “Hiện tại, trên địa bàn tỉnh, nhất là các huyện miền núi, trong đó có Nam Trà My đang tập trung phát triển mạnh cây dược liệu và các mặt hàng nông sản đặc trưng. Để tạo đầu ra ổn định, chế biến sâu, đem lại giá trị kinh tế cao theo chuỗi giá trị, thời gian đến cần có cơ chế ưu đãi đủ mạnh để kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư sản xuất dược liệu, hàng nông sản tập trung, liên kết tiêu thụ sản phẩm, xây dựng nhà máy chế biến”. Ông Hồ Quang Bửu – Chủ tịch UBND huyện Nam Trà My kiến nghị.