Cách phân biệt sâm Ngọc Linh thật và giả

Các loại sâm quý của Việt Nam được bán ở rất nhiều nơi. Chính từ nhu cầu sử dụng cao của người dùng nhưng không thực sự hiểu rõ ràng về các loại sâm nên nhiều người đã lợi dụng để làm sâm giả hoặc nâng giá bán. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra một số cách để phân biệt sâm Ngọc Linh thật và giả mà bạn có thể áp dụng để tránh mua phải sâm kém chất lượng.

1. Có những loại sâm Ngọc Linh giả nào?

Hiện nay trên thị trường có 04 loại sâm Ngọc Linh giả phổ biến nhất

• Loại sâm giả thứ nhất còn gọi là sâm Lai Châu. Loại này có DNA giống với Sâm Ngọc Linh đến 97%. Đây là loại sâm nằm ở biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc.
• Loại sâm giả thứ hai là Tam thất hoang – loại sâm Ngọc Linh giả được làm nhái nhiều nhất hiện nay. Xét về giá trị dược tính học thì tam thất hoang kém hơn sâm thật rất nhiều.

• Loại sâm giả thứ ba thường được làm từ củ ráy. Loại sâm giả này cần trải qua nhiều công đoạn sơ chế hình dạng. Loại củ này mọc nhiều trên các vùng núi Tây Nguyên và có giá thành rất rẻ. 
• Loại sâm giả thứ 4 là sâm được lấy giống từ sâm Ngọc Linh nhưng không trồng trên núi Ngọc Linh.

2. Phân biệt sâm Ngọc Linh qua hình dạng bên ngoài

2.1. Lá và cành sâm

• Sâm Ngọc Linh thật có 3 đến 5 lá, lá nhỏ, mỏng và mềm. Lá có răng cưa rất nhỏ, bé, đều. Cành sâm Ngọc Linh rất nhỏ, vươn cao, rất cứng, bẻ dai, nhiều xơ, khó đứt.

• Lá Sâm Ngọc Linh giả có lá to, mập, lá có răng cưa sâu, dày dặn. Lá Sâm Ngọc Linh giả mặt trước cũng nhiều lông. Nhưng mặt sau ít lông hơn so với lá Sâm Ngọc Linh. Cành sâm làm giả bằng củ tam thất sẽ to nhưng mềm, dễ bẻ gãy

2.2. Thân và rễ củ

• Sâm Ngọc Linh thật các mắt lõm vào thân không tròn hẳn và mọc lệch nhau. Vỏ Sâm Ngọc Linh thật rất mỏng và nhẵn, không xù xì. Khi rửa sạch củ có màu vàng nâu hoặc màu xanh xám. Củ gốc to, rõ ràng, nhiều rễ. Mỗi năm chỉ mọc một thân và rụng tạo thành mắt sâm, do đó củ sâm khá ngắn. Đốt mắt sâm Ngọc Linh sần, có nhiều rễ bám, có u cục ở gốc. Ở chỗ tiếp giáp giữa thân sâm và củ cái có một lớp da cáy, giống như vỏ cây tràm khô. Lớp biểu bì chỗ lớp da cáy này có màu như vỏ khoai tây.

• Sâm Ngọc Linh giả có các mắt dày. Sờ vào thấy sần sùi, các mắt hình tròn, lõm. Mắt mọc thẳng hàng. Với loại sâm giả từ củ tam thất thì phần củ dài loằng ngoằng và rất nhiều mắt. Mỗi năm có thể mọc từ 2-13 mắt (người bán thường bẻ bớt chỉ để lại 1 nhánh để qua mắt người mua). Sâm giả mỗi năm phát triển có thể ra nhiều đốt. Đốt không so le nhau, cách mắt đều. Sâm giả không có lớp da cáy.

2.3. Lõi sâm

• Sâm Ngọc Linh thật có lõi màu vàng hoặc màu tím nhạt, mịn, ranh giới giữa vỏ và ruột rất rõ ràng.
• Sâm Ngọc Linh giả có màu vàng hoặc xám ghi, nhìn không đẹp màu bằng sâm thật. Ranh giới giữa vỏ và ruột không rõ ràng.

2.4. Cân nặng

• Sâm Ngọc Linh thật cầm rất chắc tay. Nhìn củ bé nhưng cân rất nặng.
• Sâm Ngọc Linh giả cầm xốp tay như cầm khúc gỗ. Khi nhìn to nhưng cân thì nhẹ.

3. Phân biệt sâm Ngọc Linh qua mùi vị

Nếm thử Sâm Ngọc Linh là cách nhận biết rõ ràng nhất, vì Sâm Ngọc Linh có mùi vị đặc trưng của Sâm

• Sâm Ngọc Linh thật có mùi thơm nồng. Khi nếm, Sâm Ngọc Linh có vị đắng gắt, dư vị ngọt, thanh, giòn, và không có xơ, dư vị lâu, khi nhai thấy chắc sâm, giòn sâm, càng ăn càng ngọt.
• Sâm Ngọc Linh giả có mùi vì khác hoàn toàn (vị đắng gắt khó chịu chứ không có mùi thơm của Sâm, khi nhai thấy rất cứng, dai và xơ). Khi ăn sẽ thấy sồn sột, dai, vị ngái, nóng rát ở cổ, thấy khát nước hoặc bồn chồn.

4. Phân biệt sâm Ngọc Linh qua thành phần hoạt chất

• Thành phần của Sâm Ngọc Linh có đầy đủ các hoạt chất GR2, G–RB1, G–Rg1 cao hơn hẳn Sâm Ngọc Linh giả, đặc biệt trong Sâm Ngọc Linh có tới 52 hợp chất Saponin, axit béo, axit amin, nguyên tố đa lượng, và vi lượng. Đặc biệt, sâm Ngọc Linh thật có chứa chất M-R2. Chất majonosid-R2 (M-R2) chiếm 50% hàm lượng saponin toàn phần của sâm Ngọc Linh.

• Sâm Ngọc Linh giả cũng có thành phần GR2, G–RB1, G–Rg1 giống Sâm Ngọc Linh nhưng tỉ lệ rất ít so với Sâm Ngọc Linh. Sâm Ngọc Linh giả hoàn toàn không tìm thấy M-R2

Chính vì thế, kết quả kiểm định mẫu sâm có thành phần tương tự như Sâm Ngọc Linh cũng chưa thể xác định chắc chắn đó có phải là Sâm Ngọc Linh hay không.

Đặc biệt, trên thị trường còn có loại sâm có nguồn gốc là sâm Ngọc Linh nhưng được trồng tại địa phương khác, các yếu tố khí hậu, độ cao, đất đai,… không phù hợp nên chất lượng sâm cũng không được như sâm Ngọc Linh chuẩn. Chính vì vậy, người tiêu dùng phải lựa chọn được địa chỉ cung cấp sâm uy tín, chất lượng. 

5. Chọn mua sâm Ngọc Linh thật từ các cơ sở uy tín

Bên cạnh việc tự mình tìm hiểu và lựa chọn mua sâm Ngọc Linh thì còn có một cách đơn giản hơn rất nhiều để mua được sâm chuẩn, chất lượng, đó chính là mua tại cơ sở đảm bảo, uy tín. 

Sâm Nghị Gia do Tiến sĩ Lê Văn Nghị, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam làm chủ tịch Thương Hiệu là một địa chỉ rất uy tín. Sâm Nghị Gia trực tiếp thuê 22,27ha môi trường rừng nguyên sinh ở độ cao trên 1.500 mét thuộc dãy núi Ngọc Linh – tỉnh Quảng Nam để sản xuất cây giống bằng hạt, đảm bảo chất lượng tuyệt đối.

Đặc biệt, sản phẩm của Sâm Nghị Gia được cam kết có nguồn gốc xuất xứ từ Vua sâm Nguyễn Văn Lượng (việc mua bán có hợp đồng, biên bản giao nhận sản phẩm, có xác nhận của UBND xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam) và được Trung tâm Quốc gia nghiên cứu và phát triển sâm Ngọc Linh của Bộ Khoa học và Công nghệ kiểm định cấp giấy chứng sâm Ngọc Linh thật đến từng củ sâm bằng hình ảnh đính kèm.

Sâm Nghị Gia với phương châm “sâm thật, giá trị thật” đã liên kết hợp tác với nhiều cá nhân có sức ảnh hưởng lớn trong giới sâm Ngọc Linh như Vua sâm Nguyễn Văn Lượng, Dược sĩ Đào Kim Long (người đặt tên cho sâm Ngọc Linh),… 

Sâm Nghị Gia không chạy theo doanh thu, không chạy theo lợi nhuận, lấy tác dụng, hiệu quả đối với sức khỏe người dùng làm thước đo chất lượng sản phẩm để lan tỏa và khẳng định thương hiệu của mình.